Files worden op verschillende manieren gedefinieerd. Rijkswaterstaat hanteert de term ‘file’ als een verzamelbegrip voor drie soorten stagnerend verkeer, namelijk:
- langzaam rijdend verkeer: verkeer dat over minstens 2 kilometer nergens harder rijdt dan 50 km/uur, maar vaak wel sneller gaat dan 25 km/uur;
- stilstaand verkeer: verkeer dat over ten minste 2 kilometer bijna overal minder dan 25 km/uur rijdt;
- langzaam rijdend tot stilstaand verkeer: langzaam rijdend verkeer over grotere lengte met op sommige stukken stilstaand verkeer [1].
Files ontstaan met name wanneer de verkeersvraag groter is dan de capaciteit van de weg, of als gevolg van een ongeval of een incident (bijvoorbeeld afgevallen lading, voertuig met pech). De omstandigheden die voor files zorgen kunnen permanent (bijvoorbeeld afvallende rijstroken of het samen komen van twee autosnelwegen) of incidenteel (zoals bij ongevallen) zijn.
Uit de RWS-fileregistratie blijkt dat in de periode 2016-2019 ‘hoge intensiteit’ de grootste veroorzaker was van files op het Nederlandse hoofdwegennet (70%-73%, zie Tabel 1). Dit betekent dat er onvoldoende wegcapaciteit is om aan de verkeersvraag te voldoen. In die periode veroorzaakten ongevallen en incidenten samen tussen 22% en 26% van alle files. Het aandeel situaties met onvoldoende wegcapaciteit, ongevallen en incidenten is in deze periode redelijk stabiel, met kleine jaar-op-jaar-verschuivingen.
Tabel 1. Oorzaken van files naar jaartal [2] .
