Welke maatregelen kunnen toegepast worden om ongevallen bij wegwerkzaamheden te voorkomen?

Antwoord

Er zijn richtlijnen en standaarden om wegwerkzaamheden zo duidelijk en veilig mogelijk aan te geven (zie hieronder). Helaas worden deze niet altijd even goed nageleefd. Dit kan verbeteren door een verkeersveiligheidsaudit en verkeersveiligheidsinspecties ook bij Werk in Uitvoering (WIU) verplicht te stellen. Om een snelheidsverlaging bij WIU te realiseren, zijn tijdelijke trajectcontroles of camera’s een optie, vooral voor wegen buiten de bebouwde kom. Binnen de kom kan een lagere snelheid worden afgedwongen door tijdelijke drempels of slingers.

PIARC, de World Road Association, noemt vier veiligheidsprincipes waaraan alle WIU-projecten zouden moeten voldoen (de zogenaamde 4 C’s: Conspicious, Clear, Consistent en Credible) [27]:

  • Het moet OPVALLEN. Weggebruikers moeten kunnen zien en herkennen dat het een WIU-situatie betreft en ze moeten hun gedrag ‘automatisch’ daarop aanpassen.
  • DUIDELIJK. Alle bebording, markering en maatregelen moeten duidelijk aangeven wat er aankomt en wat er verwacht wordt van de weggebruiker.
  • CONSISTENT. Wegwerkzaamheden moeten op een consistente en gestandaardiseerde manier worden uitgevoerd. Er mogen geen of nauwelijks afwijkingen voorkomen op locaties met dezelfde soort werkzaamheden.
  • GELOOFWAARDIG. De communicatie en boodschap richting de weggebruiker moet geloofwaardig zijn om het juiste gedrag uit te lokken.

Verschillende CROW-richtlijnen beschrijven de principes en eisen voor wegwerkzaamheden op autosnelwegen en niet-autosnelwegen [28] [29] en de maatregelen die moeten worden toegepast [30] [31] om het risico op ongevallen voor zowel de wegwerkers als weggebruikers te beperken (voor een voorbeeld zie Afbeelding 4). Een uitgangspunt daarbij is een verlaging van de maximumsnelheid. Hiervoor wordt bij kortdurende wegwerkzaamheden (bijvoorbeeld het maaien van bermen of aanbrengen van nieuwe markering) gebruikgemaakt van afzettingen met (rijdende) pijlwagens en botsabsorbers, of met kegels en gele bebording. Op autosnelwegen wordt vaak een rijstrook afgezet met een rood kruis, wat gepaard gaat met een lagere snelheidslimiet. Langdurige werkzaamheden vergen meer ingrijpende maatregelen zoals tijdelijke markering, afzetting van de werkzone met bebording en met betonnen en/of andere tijdelijke afschermingsconstructies. Op autosnelwegen kunnen de maatregelen variëren van een lokale versmalling, een verlegging of een afzetting van de rijbaan (met een omleiding via de andere rijbaan). Op niet-autosnelwegen wordt op enkelbaanswegen een eenrichtingssysteem ingevoerd en wordt het verkeer ter plaatse geregeld met verkeersregelaars of verkeerslichten.

Recent onderzoek constateerde dat kwaliteitscontrole tijdens de planning en uitvoering van WIU-projecten kan worden verbeterd [32]. Het beeld dat veel WIU-projecten tekortschieten als het gaat om de naleving van eisen gesteld in richtlijnen en standaarden wordt bevestigd door eerder Nederlands onderzoek [33].

Afbeelding

Afbeelding 4. Voorbeeld van een correcte afzetting bij werk in uitvoering op autosnelwegen, kortdurend op locaties met signalering: Op de vluchtstrook, buiten 1,10 meter vanaf de kantstreep [30].

Image
Foto_Filevorming
Onderdeel van factsheet

Filevorming en wegwerkzaamheden

Files ontstaan met name wanneer de verkeersvraag groter is dan de capaciteit van de weg of als gevolg van een ongeval of een incident (bijvoorbeeld Meer

Deze factsheet gebruiken?