Hoe werken voertuig-datarecorders en wat zijn de effecten op verkeersveiligheid?

Antwoord

Auto’s slaan veel gegevens op die door de dealer/garage (met name bij onderhoud) worden uitgelezen om te zien of er gebreken zijn. Inmiddels beschikken de meeste auto’s ook over een OBD-poort (On-Board Diagnostics) waaruit allerlei informatie door iedereen uitgelezen kan worden. Dat wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het aansluiten van een zogenoemde dongel, een apparaatje dat de gegevens via een (telefoon-, 4G-)netwerk kan versturen. Op een centrale plek kan die data worden bewerkt tot informatie die aan de bestuurder kan worden teruggegeven. Zo kun je zien of en waar je vaak hard remt, te snel rijdt, veel benzine verbruikt enzovoort. Werkgevers gebruiken dit soort systemen al (veel) langer, zeker in die sectoren waar veiligheid traditioneel van groot belang is, zoals de energiesector of de chemie (zie bijvoorbeeld The Network of Employers for Traffic Safety NETS). Het grootste risico lopen hun werknemers immers op de openbare weg. Het gemeten weggedrag wordt besproken en heeft gevolgen voor bijvoorbeeld de beloning of, bij ernstige overtredingen, de aanstelling. Voor particulieren zijn deze diensten ook beschikbaar (zie bijvoorbeeld ANWB Connected).

Het effect van dit soort datarecorders hangt sterk af van de consequenties die aan goed of verkeerd weggedrag worden verbonden, zowel positieve (brandstofbesparing, meer veiligheid, beloning) als negatieve (lagere/geen bonus, ontslag). Ter illustratie: voor vrachtwagenchauffeurs werden in 2005 20% minder ongevallen gevonden, voor jonge beginners was er geen consequentie en daarmee geen effect [38]. Overigens vond een studie onder jongeren uit 2017 wel grote effecten van feedback op het gedrag dat door datarecorders is gemeten, tot ruim 50% minder gevaarlijke gebeurtenissen [39].

Bovenstaande datarecorders meten het dagelijks gebruik. Er bestaan ook datarecorders die alleen gegevens opslaan vlak voor, tijdens en na een ongeval (EDR, Event Data Recorders). Die gegevens zijn in eerste instantie vooral van belang om te weten wat er mis ging en welke maatregelen genomen kunnen worden om dit soort ongevallen te voorkomen of om de gevolgen ervan te verminderen. Het effect van een EDR op de verkeersveiligheid is daarmee indirect: het leidt met name tot meer kennis over ongevalsfactoren. Het gedrag van de bestuurder zelf wordt bij deze toepassing niet beïnvloed. Dat zou kunnen – maar is nog niet aangetoond – als er (strafrechtelijke) consequenties volgen [40].

Onderdeel van factsheet

Intelligente transport- en rijhulpsystemen (ITS en ADAS)

Intelligente transport- en rijhulpsystemen zijn toepassingen van informatie- en communicatietechnologieën in voertuigen en… Meer

Deze factsheet gebruiken?