Welke maatregelen zijn genomen en wat was hun effect?

Antwoord

Beginnersrijbewijs

In de eerste vijf jaar nadat iemand het eerste rijbewijs heeft behaald, welke categorie dat ook is, geldt er een eenvoudig puntensysteem. Dit wordt het beginnersrijbewijs genoemd. Er volgt een onderzoek naar de rijvaardigheid als iemand twee ernstige verkeersovertredingen begaat waarvoor hij is staande gehouden. De effectiviteit van de beginnersregeling lijkt beperkt. Onderzoek heeft geen afschrikwekkend effect op beginnende bestuurders (generaal preventief effect) kunnen aantonen van deze beginnersregeling [46] [47]. Kennis over de regels en de strafmaat, en de eigen mening over de rechtmatigheid van de regels bepaalt de mate van naleving van deze regels, zo blijkt uit een draagvlakonderzoek onder Australische jongeren over het getrapte rijbewijs (waar een beginnersrijbewijs een onderdeel van is) [48]. Zie de SWOV-factsheet Rijopleiding en -examen voor meer informatie over het beginnersrijbewijs.

Verlaagde alcohollimiet voor beginners

Internationaal onderzoek toont aan dat verlaging van de alcohollimiet voor beginnende bestuurders leidt tot vermindering van rijden onder invloed en tot minder ongevallen. Nederlandse cijfers laten een dergelijke vermindering echter niet zien. De verlaagde alcohollimiet voor beginnende (meestal jongere) bestuurders is in Nederland in januari 2006 ingevoerd. De gegevens over alcoholgebruik in het verkeer van jongeren in de periode van 4 jaar voor, en 4 jaar na de invoering van de verlaagde limiet (periode 2002-2010), laten zien dat het gebruik van alcohol onder jongeren in deze periode niet sterker is gedaald dan dat van oudere automobilisten [28]. Ook het aantal alcohol-gerelateerde verkeersslachtoffers onder jongeren is in de eerste twee jaar na de invoering van de verlaagde limiet niet gedaald [49]. Zie de SWOV-factsheet Rijden onder invloed van alcohol voor meer informatie.

LEMA

De Lichte Educatieve Maatregel Alcohol (LEMA) is een rehabilitatiecursus die bedoeld is voor beginnende bestuurders die betrapt zijn op rijden onder invloed van alcohol met een promillage tussen de 0,5 en 0,8, en voor ervaren bestuurders die zijn betrapt met een promillage tussen de 0,8 en 1,0. De cursus beoogt de deelnemers bewust te maken van de oorzaken en risico’s van hun probleemgedrag en toont mogelijkheden voor gedragsverandering om problemen te vermijden. De deelnemers moeten de cursus zelf betalen. Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) vond in een onderzoek geen aantoonbaar effect van de LEMA op recidive (zowel algemene verkeersrecidive als recidive van rijden onder invloed) [50]. Voor meer informatie zie de SWOV-factsheet Verkeershandhaving.

Begeleid rijden (2toDrive)

Vanaf 2011 geeft begeleid rijden – in Nederland bekend onder de naam ‘2toDrive’ – jongeren van hun 17e jaar de kans om onder begeleiding van een volwassene auto te rijden. Verwacht wordt dat deze jongeren door de rijervaring die ze onder begeleiding opdoen, minder ongevallen krijgen wanneer ze zelfstandig de weg op zullen gaan. Een evaluatie van het experiment 2toDrive in 2015 gaf geen uitsluitsels over het effect op de verkeersveiligheid [51]. In andere landen, bijvoorbeeld Zweden en Duitsland, zijn positieve effecten op ongevallen gerapporteerd, hoewel er ook landen zijn waar geen positieve effecten gevonden zijn, zoals Noorwegen en Frankrijk. De hoeveelheid kilometers die onder begeleiding wordt gereden en de variatie in omstandigheden (voldoende leermomenten) waaronder gereden wordt, zijn aspecten die van belang zijn voor de effectiviteit van begeleid rijden (SWOV-factsheet Rijopleiding en -examen).

Onderdeel van factsheet

Jonge automobilisten

Er kwamen in 2009-2018 jaarlijks gemiddeld 51 jonge bestuurders en passagiers (18-24 jaar) om het leven in het verkeer.

Deze factsheet gebruiken?