Hersenontwikkeling en hormonen
Ongeveer rond hun twaalfde levensjaar raken jongeren in de pubertijd en daardoor verandert hun hormoonhuishouding. Het ‘limbische systeem’, ofwel de structuren in de hersenen die betrokken zijn bij emoties, genot en motivaties, werkt dan al zoals het bij volwassenen werkt. De prefrontale cortex, het ‘controlesysteem’ dat ervoor zorgt dat we niet overhaast handelen, plannen en dat we rekening houden met de (sociale) omgeving is, is echter pas volgroeid rond de leeftijd van 25 jaar. De vroege toename van risicogedrag zou het gevolg kunnen zijn van deze asynchrone ontwikkeling [4]. Hierdoor zijn jongeren geneigd om te kiezen voor snelle beloningen en genot, terwijl de gevoelens van gevaar minder sterk zijn ontwikkeld. Wanneer jongeren ouder worden, neemt het risicogedrag af, als gevolg van de toenemende volwassenheid van het controlesysteem in de hersenen [5] [6] [7].
Naast deze nadelige invloeden, zijn er ook positieve. De structurele biologische veranderingen die jongeren ondergaan en de grote vormbaarheid van de hersenen zorgen voor een groot leervermogen in deze leeftijdscategorie. Jongeren leren namelijk makkelijker dan volwassenen nieuwe vaardigheden aan en ze zijn meer toegewijd als ze hun best doen. Daarnaast halen mensen een hoger uitvoeringsniveau van complexe taken wanneer ze deze op jonge leeftijd aangeleerd hebben, vergeleken met mensen die deze taken op latere leeftijd aangeleerd hebben [6].
Veranderende mobiliteit
De mobiliteit van jongeren verandert naarmate ze ouder worden. De sociale behoeftes veranderen; ze gaan minder met hun ouders en meer met leeftijdsgenoten doen, waardoor ze zich vaker zelfstandig in het verkeer bevinden. Daarnaast zullen jongeren die naar de middelbare school gaan een langere afstand gaan afleggen. Jongeren krijgen ook toegang tot nieuwe vervoerswijzen, zoals een brom- of snorfiets [6].
Sociale omgeving
Voor jongeren wordt de sociale omgeving steeds belangrijker. Er vindt een verschuiving plaats van de invloed van ouders op het gedrag naar de invloed van andere leeftijdsgenoten; deze invloed wordt in de adolescentie het belangrijkst [8]. Daarnaast is het zo dat jongeren die hoog scoren op spanningsbehoefte in vragenlijsten die ‘sensation seeking’ meten, andere jongeren opzoeken die daar ook hoog op scoren [9]. Hierdoor ontstaat er een sociale omgeving waarin risico's nemen niet alleen wordt aangemoedigd, maar ook als iets positiefs wordt gezien. Omdat jongeren van eenzelfde leeftijd, eenzelfde ontwikkeling en toename van hun spanningsbehoefte ervaren, wordt de aantrekkingskracht om met en door elkaar nieuwe en spannende ervaringen op te doen groter [9]. Jongeren nemen grotere risico's wanneer ze met leeftijdsgenoten zijn dan wanneer ze alleen zijn [7] [10].
