Wie gemotoriseerd aan het verkeer wil deelnemen, dient over een rijbewijs te beschikken. Er zijn rijbewijzen voor een brommobiel, bromfiets, snorfiets, motor, auto, vrachtwagen, bus en tractor. Voor het rijden op een elektrische fiets met trapondersteuning tot 25 km/u is geen rijbewijs nodig, maar voor het rijden op een elektrische fiets met trapondersteuning tot 45 km/u (de ‘speed pedelec’) wel. Om in aanmerking te komen voor een rijbewijs moet je een bepaalde leeftijd hebben, in goede gezondheid verkeren en over de kennis en vaardigheden beschikken die een veilige, vlotte en milieuvriendelijke verkeersdeelname mogelijk maken.
Rijvaardigheid wordt in Nederland getoetst op het rijexamen, dat uit een theorie-examen en een praktijkexamen bestaat (zie ook de vraag Waarop wordt getoetst in het rijexamen B?. Er zijn leeftijdsgrenzen om met een bepaald motorvoertuig met rijles te beginnen, en om het theorie- en het praktijkexamen af te leggen. Zie Tabel 1 voor de meest gangbare categorieën; op de website van het CBR is informatie over alle rijbewijscategorieën te vinden.
|
Rijbewijs-categorie |
Voertuig |
Ervaring |
Minimum-leeftijd rijles |
Minimum-leeftijd theorie-examen |
Minimum-leeftijd praktijk-examen |
|
AM |
Brommobiel, brom- en snorfiets, speed pedelec |
|
16 |
15,5 |
16 |
|
A1 |
Lichte motor (125 cc en maximaal vermogen van 11 kW) |
|
17 |
17 |
18 |
|
A2 |
Middelzware motor (maximaal vermogen van 35 kW) |
Beginner |
20 |
17 |
20 |
|
In bezit van A1 |
19 |
Geen theorie nodig |
20 |
||
|
A |
Motor met onbeperkt vermogen |
Beginner |
21 |
17 |
24 |
|
In bezit van A2 |
21 |
Geen theorie nodig |
22 |
||
|
B |
Auto en bestelbus |
|
16,5 |
16 |
17 (vanaf 18 jaar zonder begeleiding) |
|
C1 |
Vrachtwagen (3500-7500 kg) |
In bezit van B |
17 |
17 |
18 |
|
Voor beroepsvervoer: B + vakbekwaamheid |
17 |
17 |
18 |
||
|
C |
Vrachtwagen (> 3500 kg) |
In bezit van B |
17 |
17 |
21 |
|
Voor beroepsvervoer: B + vakbekwaamheid |
17 |
17 |
18 |
||
|
D/D1 |
Bus (> 8 zitplaatsen, D1 bus ≤ 8 m) |
Vakdiploma nodig voor beroepsvervoer |
17 |
17 |
18 (tot 21 alleen lijnbussen < 50 km/u) |
|
T |
Tractor |
|
16 |
15,5 |
16 |
Tabel 1. Minimumleeftijd rijles en rijexamen voor de verschillende voertuigcategorieën.
Meer informatie over de eisen aan het besturen van gemotoriseerde voertuigen staat in de SWOV-factsheets Brom- en snorfietsers, Motorrijders, Landbouwverkeer (onder andere Wat is het effect van het T-rijbewijs op de verkeersveiligheid?) en in de factsheet Vracht- en bestelauto's.
Deze factsheet besteedt geen aandacht aan wat iemand moet doen om het rijbewijs te behouden en aan de rijgeschiktheidskeuring voor oudere bestuurders (leeftijdskeuring) (zie hiervoor de factsheet Ouderen in het verkeer.
