Waardoor ontstaat verkeersagressie?

Antwoord

Vijandigheid, ongeduld en/of haast zijn vaak de motieven voor verkeersagressie [5]. Agressief verkeersgedrag komt vooral door irritatie over anderen en situaties [6] [7] [8]. Volgens het Nationaal Automobilisten Onderzoek was de top tien ergernissen in 2019 als volgt [9]:

  1. Bumperkleven
  2. Agressief rijden
  3. Rijden met alcohol en/of drugs
  4. Geen richting aangeven
  5. Onnodig links rijden
  6. Te hard rijden binnen de bebouwde kom
  7. Op het laatste moment ritsen
  8. Rechts inhalen
  9. Zondagsrijders
  10. Drempels

Ook het gedrag van brom- en snorfietsers en fietsers kan ergernis oproepen. Een vragenlijstonderzoek in Amsterdam wees uit dat de helft van de ondervraagden zich stoort aan het gedrag van brom- en snorfietsers [10]. Een kwart van de mensen ergert zich aan fietsers. Respondenten die zelf niet of weinig fietsen, ergeren zich vooral aan roodlichtnegatie door fietsers (45%), over de stoep fietsen (35%), rijden zonder licht (25%), geen richting aangeven (24%) en het niet opletten tijdens het fietsen (23%) [10]. Fietsers ergeren zich vooral aan ‘scooters en brommers’ (56%), het niet opletten door andere fietsers (31%), door rood rijden (24%) en tegen het verkeer in rijden (23%).

Verkeersagressie gaat vaak samen met de emotie ‘boosheid’ [7] [11] [12] [13]. Boosheid in het verkeer kan voortkomen uit persoonlijke kenmerken of uit de verkeerssituatie. Er zijn persoonlijke verschillen in de mate waarin iemand geneigd is om emotioneel te reageren; ook in het verkeer gaat dit op. Mensen die de neiging hebben om in het algemeen boos of agressief te reageren, rapporteren vaker boosheid en ook ergere boosheid in het verkeer [11] [12]. Emoties kunnen al voor de verkeersdeelname zijn ontstaan of tijdens de verkeersdeelname opkomen [7].

Daarnaast is boosheid vaak een reactie op een frustratie die aan een ander wordt toegeschreven [6]. Frustratie in het verkeer kan ontstaan wanneer de eigen belangen belemmerd worden, bijvoorbeeld door filevorming, lange wachttijden bij rood licht of door overtredingen of onverwacht gedragingen van andere weggebruikers [6] [7]. Anonimiteit en gebrek aan directe communicatiemogelijkheden van autobestuurders dragen verder bij aan de kans op agressief gedrag [14] [15].

Ook onder fietsers komt boosheid in het verkeer voor, maar uit antwoorden op een online vragenlijst is af te leiden dat fietsers meestal op een constructieve manier omgaan met boosheid; zij accepteren de boosheid en laten hun frustratie en niet verder oplopen [16]. Agressieve reacties bij fietsers (verbaal, fysiek) komen meer voor bij jonge fietsers, bij mannen en bij degenen die vaak fietsen [16].

Onderdeel van factsheet

Riskant verkeersgedrag, verkeersagressie en veelplegers

Riskant verkeersgedrag is gedrag dat de verkeersveiligheid negatief beïnvloedt, zoals rijden onder invloed van alcohol, drugs of geneesmiddelen, Meer

Deze factsheet gebruiken?