Sinds de eerste auto’s begin 20e eeuw op de markt kwamen, zijn er tal van ontwikkelingen geweest waardoor de veiligheid van inzittenden is verbeterd. Deze ontwikkelingen zijn mede toe te schrijven aan nieuwe/vernieuwde voorzieningen in auto’s en aan wetgeving voor de verplichte aanwezigheid (of het gebruik) van die voorzieningen. Zo laat een Zweedse studie naar verkeersongevallen in de periode 1994-2018 zien dat inzittenden van nieuwe auto’s (bouwjaar 2014-2018) een 67% kleinere kans hadden op ernstig letsel (AIS3+) en een 58% lagere kans op een dodelijke afloop ten opzichte van inzittenden van oude auto’s (bouwjaar 1980-1984) [9].[i] Op basis van bestaande overzichten [8] [10] beschrijven wij hier van enkele belangrijke voorzieningen wanneer zij op de markt kwamen, of en wanneer deze in Nederland verplicht werden gesteld en wat er bekend is over het effect van deze voorzieningen op de verkeersveiligheid (zie Tabel 2). Hierbij dient opgemerkt te worden dat veel auto’s al waren uitgerust met voorzieningen voordat deze verplicht gesteld werden (zie ook de vraag Hoe draagt Euro NCAP bij aan verkeersveiligheid?). Deze effectiviteitscijfers kunnen niet worden gebruikt voor een inschatting van het totaal aantal bespaarde verkeersslachtoffers, omdat sommige voorzieningen ingrijpen op hetzelfde type ongeval. Aanvullende informatie over de voorzieningen in Tabel 2 staat bij de overige vragen in deze factsheet.
Tabel 2. Overzicht van voorzieningen en hun effect op de veiligheid voor inzittenden.
* Jaartallen marktintroductie overgenomen uit van Kampen et al. [8], m.u.v. ABS [23].
** Bronnen jaartallen verplichtstelling voor nieuwe personenauto’s: autogordels en draagplicht voorin [8], autogordels achterin (Art. 5.2.47, lid 2 in: [3], draagplicht autogordels achterin (Art. 1 in: [24], hoofdsteunen (Art. 2 in: [25], kinderzitjes [8], ESC (Artikel 13, lid 5 in [26], AEB (Bijlage 2, lid C9 in: [5]). De datum voor de verplichtstelling van voorzieningen voor typegoedkeuring van nieuwe modellen personenauto’s ligt doorgaans 2 jaar voor de datum voor de verplichtstelling van voorzieningen voor nieuwe personenauto’s.
*** UN/ECE richtlijnen zijn te raadplegen in [27].
**** ESC is oorspronkelijk geïntroduceerd onder de noemer ‘elektronisch stabiliteitsprogramma’ (ESP).
[i] Deze studie vergelijkt oude met nieuwe auto’s in de huidige verkeerscontext, waarmee de vraag wordt beantwoord of het nú veilig is om in een oude auto te rijden. Voor de vraag of een nieuwe auto destijds veiliger was dan een nieuwe auto tegenwoordig, vergelijkt men idealiter het ongevalsrisico van auto’s met dezelfde leeftijd in verschillende tijdsperiodes (bijvoorbeeld op basis van ongevallen uit 1985 met auto’s van bouwjaar 1980 versus ongevallen uit 2020 met auto’s van bouwjaar 2015).
