Verkeershandhaving richt zich grotendeels op bestuurders van vrachtwagens en personenauto’s. Maar ook voor andere verkeersdeelnemers zijn er regels die gehandhaafd moeten worden. Over het algemeen zijn de handhavingsactiviteiten voor deze groepen beduidend minder frequent en minder structureel. Exacte gegevens over het hoe en wanneer van deze activiteiten ontbreken.
Voetgangers
De politie kan voetgangers bekeuren voor overtredingen zoals het door rood licht lopen, door rood knipperlicht bij een overweg lopen, door rood licht of knipperlicht bij een brug lopen, lopen waar het verboden is (bord C16), en niet stoppen bij een stopteken op aanwijzing van politie/brigadier (rode lamp, vlag enzovoort). Ook kan de politie een voetganger bekeuren voor openbare dronkenschap. Over de wijze waarop de verkeershandhaving van voetgangers in de praktijk gebeurt, is geen informatie uit onderzoek voorhanden.
Fietsers
De politie kan fietsers bekeuren voor overtredingen zoals fietsen zonder licht, door rood licht fietsen, tegen de rijrichting in fietsen, en geen voorrang verlenen. Ook voor mankementen aan de fiets kunnen boetes worden uitgedeeld, bijvoorbeeld voor kapotte verlichting, geen reflectie op trappers of op wielen, geen/kapotte fietsbel en kapotte remmen. Een overzicht van boetes voor fietsers staat op: www.fietsersbond.nl/ons-werk/wetten-en-regels/boetes-voor-fietsers/.
In 2019 is ook het appen op de fiets toegevoegd aan de lijst van overtredingen waarop fietsers bekeurd kunnen worden. Vanaf 1 juli 2019 geldt het verbod op het vasthouden van mobiele elektronische apparaten, zoals mobieltjes, laptops of muziekspelers en camera’s tijdens verkeersdeelname ook voor fietsers. Er zijn nog geen gegevens bekend over de mate van handhaving van dit verbod.
In Nederland controleert de politie jaarlijks op fietsverlichting, met name ter ondersteuning van voorlichtingscampagnes over het gebruik van fietsverlichting. In recente jaren schreef de politie circa 25.000 bekeuringen uit voor het ontbreken van fietsverlichting van fietsers (en snorfietsers). Wanneer er bij de politie veel klachten binnenkomen over fietsers op de stoep of in een winkelgebied, controleert zij hier (incidenteel) ook op.
Snorfietsers
De politie kan snorfietsers bekeuren voor overtredingen zoals voertuig-gerelateerde overtredingen (onder andere slecht afleesbare kentekenplaat, ondeugdelijke verlichting, ondeugdelijke claxon, of ondeugdelijke rem), bestuurder-gerelateerde overtredingen (onder andere rijden onder invloed, geen helm dragen, of het niet kunnen tonen van een rijbewijs, verzekeringsbewijs of kentekenbewijs) en overtredingen van de rijsnelheid. Een overzicht van boetes voor snorfietsers staat op: www.scooternews.nl/scooter-boetes/.
Wat snelheid betreft gaat speciale aandacht uit naar het opvoeren van de snorfiets (overschrijden van de maximum constructiesnelheid van 25 km/uur). Het opvoeren zelf en het overtreden van de maximumsnelheid worden streng aangepakt [66]. Een snorfietser die harder rijdt dan 25 km/uur krijgt een boete voor het overtreden van de maximumsnelheid die gelijk is aan die voor een automobilist die te hard rijdt. Daarnaast kan de politie het rijbewijs AM direct invorderen als iemand 30 km/uur of meer te hard rijdt op een snorfiets. Indien het door de geconstateerde snelheidsovertreding duidelijk is dat het voertuig is opgevoerd, kan de politie niet alleen een boete opleggen, maar ook eisen dat de RDW de snorfiets opnieuw keurt [66]. Over de handhavingsinspanning en het aantal bekeuringen of andere straffen voor snelheidsovertredingen door snorfietsers is geen informatie.
In 2019 heeft de gemeente Amsterdam nieuwe verkeersregels opgesteld voor snorfietsers. Sinds 8 april 2019 is het wettelijk verplicht voor snorfietsers om binnen de ring A10 van Amsterdam op aangegeven plekken op de rijbaan te rijden en een helm te dragen. Sinds 3 juni 2019 krijgen overtreders een bekeuring van 95 euro. Cijfers over handhaving en gedragseffecten zijn nog niet bekend.
Bromfietsers
De politie kan bromfietsers bekeuren voor overtredingen, zoals voertuig-gerelateerde overtredingen (onder andere slecht afleesbare kentekenplaat, ondeugdelijke verlichting, ondeugdelijke claxon, of ondeugdelijke rem), bestuurder-gerelateerde overtredingen (onder andere rijden onder invloed, geen helm dragen, of het niet kunnen tonen van een rijbewijs, verzekeringsbewijs of kentekenbewijs), en overtredingen van de rijsnelheid.
Evenals bij snorfietsers, controleert de politie op opgevoerde bromfietsen die de maximum constructiesnelheid van 45 km/uur overschrijden [67]. Het opvoeren zelf en het overtreden van de maximumsnelheid worden streng aangepakt [66]. Er is weinig bekend over de veiligheidseffecten van speciale handhavingsprojecten gericht op bromfietsers, mede omdat deze projecten vaak kleinschalig zijn en een relatief kort duren [67].
