Welke eisen worden gesteld aan chauffeurs van vrachtauto’s en bestelauto’s?

Voor het besturen van een bestelauto worden naast de eisen gesteld aan een bestuurder van een personenauto geen aanvullende eisen gesteld. Daarentegen worden er diverse eisen aan chauffeurs van vrachtauto’s gesteld: het behalen van een C-, C1-, CE- of CE1-rijbewijs, elke 5 jaar nascholing voor beroepschauffeurs (code 95) en strikte regels over rij- en rusttijden. De eisen voor het besturen van een vrachtauto staan hieronder kort toegelicht.

Rijbewijs voor het besturen van een vrachtauto

Het CBR geeft het onderstaande overzicht voor de eisen aan het rijbewijs voor vrachtautochauffeurs [35].

Tabel 4. Rijbewijstypen als functie van beroepsmatigheid, leeftijd en massa. Rijbewijzen CE en CE met code 95 kennen geen restrictie voor de maximummassa van de combinatie.

We zien vier typen rijbewijzen voor vrachtautochauffeurs, C, C1, CE en C1E. Deze rijbewijzen kunnen voorzien worden van een code 95. Het verschil tussen het C1- en C-rijbewijs is dat met het C1-rijbewijs alleen in lichtere vrachtauto’s gereden mag worden (tot 7.500 kg). De toevoeging E aan het rijbewijs geeft aan dat de chauffeur ook met een aanhangwagen of oplegger van meer dan 750 kg mag rijden. Code 95 krijgt een vrachtautochauffeur als hij de basiskwalificatie behaald heeft; met deze code op het rijbewijs mag een vrachtautochauffeur als beroepschauffeur rijden. Deze code dient elke 5 jaar vernieuwd te worden door (minimaal 35 uur) nascholing te volgen. Een vrachtautochauffeur van 18 jaar mag alleen lichtere vrachtautocombinaties besturen mits hij het juiste rijbewijs heeft behaald. Als de vrachtautochauffeur van 18 jaar de basiskwalificatie (code 95) heeft behaald, mag hij ook in zwaardere vrachtauto’s rijden (> 3500 kg), zonder basiskwalificatie mag dit pas vanaf 21 jaar.

Voor het besturen van een Langere en Zwaardere Vrachtautocombinatie (LZV) dient de chauffeur een LZV-certificaat te behalen. Dit vergt een examen met een theorie en een praktijkgedeelte. De chauffeur dient op dat moment in het bezit te zijn van een geldig CE-rijbewijs met code 95 en meer dan 5 jaar rijervaring te hebben met het besturen van CE-combinaties en hij mag de voorgaande 3 jaar niet een ontzegging van de rijbevoegdheid gehad hebben.

Nascholing

Zoals hierboven beschreven, dient een beroepschauffeur elke 5 jaar minimaal 35 uur nascholing te volgen. De chauffeur kan zelf bepalen welke opleidingen hij volgt, zolang hij maar het verplichte aantal uren nascholing volgt bij de daartoe gecertificeerde instellingen. Voorbeelden van opleidingen waaruit gekozen kan worden zijn: het nieuwe rijden, manoeuvreren en rijoptimalisatie [36] .

Rij- en rusttijden

De EU heeft de wettelijke rij- en rusttijden voor vrachtautochauffeurs vastgelegd in verordening 561/2006 [37]. Hierin staat dat een chauffeur per dag maximaal 4,5 uur aaneengesloten mag rijden, waarna een pauze van minimaal 45 minuten genomen moet worden. In totaal geldt dat de chauffeur per dag maximaal 9 uur mag rijden en per week maximaal 56 uur. Hij moet in ieder geval een keer per week 45 uur aaneengesloten rust houden. Het doorbrengen van de wekelijkse rust van 45 uur in het voertuig is wettelijk verboden. De exacte regels staan op [38]. In Nederland is dit overgenomen in artikel 2.5:3 van het Arbeidstijdenbesluit vervoer [39].

Er bestaan echter twijfels over de effectiviteit van de rij- en rusttijdenwet. De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde in 2012 dat werkgevers verzuimen hun wettelijke verantwoordelijkheid te nemen door het werk van vrachtautochauffeurs zo in te plannen dat zij de rij- en rusttijdenwet kunnen naleven [22]. Zie voor meer informatie de vraag Welke overige maatregelen zijn er in het verleden genomen en hoe effectief waren ze?.