De introductie van rijhulpsystemen en voertuigautomatisering verandert de aard van de rijtaak voor de bestuurder van een zelfstandige naar een gedeelde taak. Het is echter nog onduidelijk welke consequenties dit heeft voor de kwaliteit van de uitvoering van de rijtaak, zeker in situaties waarbij het accent verschuift van ondersteuning van de bestuurder naar echt teamwork van voertuig(systemen) en bestuurder: de gedeelde rijtaak. Daarnaast ontbreekt ook inzicht in het effect van voertuigautomatisering op de verkeersveiligheid en de doorstroming. Voor Rijkswaterstaat is het verkrijgen van dit inzicht vereist voor het effectief vervullen van de bij haar belegde taken. Een eerste stap daarin is beter inzicht verkrijgen in de kwaliteit van de samenwerking tussen bestuurder en voertuig
Het huidige project richt zich op situaties waarbij er sprake is van Joint Action en mens-machine-samenwerking, in het bijzonder op de situatie waarbij voertuig en bestuurder een team vormen. In situaties waarbij verantwoordelijkheden en taken deels belegd zijn bij een technisch systeem en deels bij de mens, is een passende verdeling en coördinatie van activiteiten benodigd. Daarvoor is een doelmatige samenwerking – dat wil zeggen een effectieve expliciete en mogelijk ook impliciete communicatie en coördinatie – tussen voertuig en bestuurder essentieel. Tot op heden ontbreekt het aan hulpmiddelen om vast te stellen of deze samenwerking effectief en veilig verloopt en wordt dit aspect ook niet meegenomen bij de toelating van voertuigen.
Het project Verkenning Kwaliteit Gedeelde Rijtaak (contractnummer 31162195) heeft als doel het opleveren van een raamwerk dat in de nabije toekomst gebruikt kan worden om de kwaliteit van de gedeelde rijtaak te beoordelen en daarmee veilig gebruik van voertuigautomatisering te bevorderen. Het raamwerk omvat een set van indicatoren, gebaseerd op literatuuronderzoek, expertsessies en de ervaring van de partijen die de opdracht zullen uitvoeren. Het project omvat vier inhoudelijke werkpakketten.
Deze rapportage is het resultaat van werkpakket 3 ‘Raamwerk’. Dit werkpakket heeft als doel om het in werkpakket 1 opgestelde concept-raamwerk aan te vullen en aan te passen op basis van de input van de expertsessies uit werkpakket 2. Daarnaast worden kwaliteitsindicatoren van de interactie tussen bestuurder en voertuigautomatisering benoemd en geclassificeerd op basis van (1) de meetbare variabele, (2) de meetmethode, en (3) de toepasbaarheid in de praktijk. De kwaliteitsindicatoren worden vervolgens geïntegreerd in het raamwerk. Deze rapportage bevat de resultaten daarvan. Het rapport is een verkenning van eisen en criteria voor de beoordeling van de samenwerking tussen bestuurder en automatisering. Op deze manier legt het rapport het fundament voor toekomstige praktische toepassing van het raamwerk.
