Voor kwetsbare verkeersdeelnemers, waaronder fietsers en voetgangers, kent de wet een uitzonderingspositie bij een aanrijding met een gemotoriseerd voertuig. Dit betreft Artikel 185 van de Wegenverkeerswet 1994 [44] over risicoaansprakelijkheid, toegankelijk samengevat op Wikipedia [45]. Dit betekent onder andere dat in principe de eigenaar van het motorvoertuig aansprakelijk is bij een aanrijding met kwetsbare verkeersdeelnemer, onafhankelijk van de schuldvraag. De reden is dat kwetsbare verkeersdeelnemers meer risico lopen op ernstig letsel bij een aanrijding met een veel zwaarder motorvoertuig. Alleen wanneer aangetoond kan worden dat er sprake was van overmacht, kan dit principe komen te vervallen.
In de rechtspraak wordt onderscheid gemaakt tussen kinderen jonger dan 14 jaar en kwetsbare verkeersdeelnemers van 14 jaar en ouder. Zo wordt een beroep op overmacht in de praktijk vrijwel nooit toegekend als het gaat om kinderen tot 14 jaar. Automobilisten worden geacht altijd rekening te houden met onvoorspelbaar gedrag van kinderen. Maar ook bij oudere kinderen en volwassenen slaagt het beroep op overmacht alleen in uitzonderingsgevallen. Ook de aansprakelijkheid is verschillend. Bij kinderen jonger dan 14 jaar geldt dat de schade geheel voor rekening is van de aansprakelijke eigenaar van het motorvoertuig. Uitgangspunt daarbij is dat kinderen bijna nooit opzettelijk schade veroorzaken en zich ook meestal niet bewust zijn van het gevaar van hun gedrag. Bij oudere kinderen en volwassenen is de eigenaar in elk geval aansprakelijk voor 50% van de schade. Voor de andere 50% wordt ook gekeken naar de mate waarin de fietser of andere kwetsbare verkeersdeelnemer zelf (mede) schuldig was aan het ongeval. Zie voor meer achtergronden en uitleg over deze wet een Kamerbrief van de minister van Justitie en Veiligheid van november 2020 [46] en de website van de ANWB [47].
Er wordt wel eens geopperd dat deze wet ertoe zou kunnen leiden dat fietsers (voetgangers) zich risicovoller gaan gedragen. Hiervoor is geen enkel bewijs en gezien hun fysieke kwetsbaarheid bij en aanrijding met een auto of ander motorvoertuig, lijkt een dergelijk effect ook niet waarschijnlijk.
