Maatregelen om verkeersgedrag te beïnvloeden worden ook wel aangeduid als de 3E's [4]:
- Engineering: ontwerp van voertuig, wegennet, weg en wegomgeving
- Education: rijopleiding, verkeerseducatie, voorlichting en educatieve maatregelen
- Enforcement: handhaving
Engineering: ontwerp van voertuig, wegennet, weg en wegomgeving
Het ontwerp van het voertuig en het wegennet, de weg en de wegomgeving hebben invloed op het verkeersgedrag en kunnen helpen om het juiste (veilige) gedrag af te dwingen of uit te lokken. Ook slimme technologie kan hierbij helpen. Een voorbeeld van een maatregel die veilig gedrag afdwingt, is een fysieke rijrichtingscheiding die ervoor zorgt dat je niet op de weghelft van de tegenhelft terecht kunt komen, bijvoorbeeld door een onveilige inhaalbeweging. Een voorbeeld van een maatregel die veilig gedrag uitlokt, is snelheidsassistentie in de auto die je waarschuwt als je de snelheidslimiet overschrijdt. Voor meer informatie zie de SWOV-factsheets Principes voor een veilig wegennet, Infrastructuur voor voetgangers en fietsers en Veilige personenauto’s.
Education: rijopleiding, verkeerseducatie, voorlichting en educatieve maatregelen
Met verkeerseducatie en een rijopleiding kunnen vaardigheden worden aangeleerd. Voorlichting kan gericht zijn op het vergroten van kennis over bijvoorbeeld (gewijzigde) verkeersregels of op het teweegbrengen van een attitudeverandering. Een voorlichtingscampagne lijkt vooral effectief in combinatie met andere maatregelen, in het bijzonder politietoezicht en handhaving. Voor meer informatie zie de SWOV-factsheets Voorlichting, Verkeerseducatie, Rijopleiding en -examen; en de volgende vragen in deze factsheet: Hoe effectief is verkeerseducatie? en Hoe effectief is voorlichting?
Daarnaast zijn er educatieve maatregelen of rehabilitatiecursussen voor overtreders. In Nederland bestaan er rehabilitatiecursussen voor alcoholovertreders - de EMA (Educatieve Maatregel Alcohol) en de LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol) - en een meer algemene EMG (Educatieve Maatregel Gedrag en verkeer). Ook is er sinds april 2023 een Educatieve maatregel Drugs (EMD). Voor meer informatie zie Verkeershandhaving - Wat zijn rehabilitatiecursussen en hoe effectief zijn ze?
Enforcement: handhaving
Handhaving is gericht op het afdwingen van regels door sancties en beoogt daarmee overtredingen tegen te gaan. Handhaving is effectiever naarmate de subjectieve pakkans groter is. Voor meer informatie zie de SWOV-factsheet Verkeershandhaving en de vraag Hoe effectief is handhaving? in deze factsheet.
