Het meest effectief zijn maatregelen die veilig verkeersgedrag afdwingen – onveilig gedrag onmogelijk maken – en maatregelen die veilig verkeersgedrag uitlokken – ervoor zorgen dat verkeersdeelnemers onbewust het juiste (veilige) verkeersgedrag vertonen [4] [7]. Verkeersdeelnemers hoeven dan niet (bewust) na te denken om veilig gedrag te vertonen. Het gaat daarbij met name om voertuigmaatregelen en infrastructurele maatregelen. Voorlichting, educatie en handhaving zijn daarbij belangrijke ondersteunende maatregelen.
Gedragsverandering is moeilijk. Veel gedrag is onbewust en bestaat uit automatismen, routines en keuzes die we uit gewoonte (of gemak) maken [8]. Een gemiddelde tot grote intentie om gedrag te veranderen, leidt hooguit tot een kleine of gemiddelde gedragsverandering [4] [9]. Daarom zijn gedragsmaatregelen die ervoor zorgen dat verkeersdeelnemers niet (bewust) hoeven na te denken om veilig verkeersgedrag te vertonen, het meest effectief [4] [9]. Een geloofwaardig wegontwerp is een voorbeeld van een maatregel die gericht is op het onbewust ´afdwingen´ van het gewenste gedrag (voor meer informatie zie SWOV-factsheet Principes voor een veilig wegennet).
